درک عبارات اصطلاحی در بیماران آلزایمر فارسی زبان

چکیده پژوهش حاضر از یکسو به بررسی نحوه و میزان فرایند درک عبارات اصطلاحی در بیماران آلزایمر فارسیزبان میپردازد و از سویی دیگر، ارتباط میان قابلیتهای درک واژگانی، پردازش معنایی و توانایی نظام شناختی اجرایی بیماران آلزایمر فارسیزبان با نحوه عملکردآنها در پردازش عبارات اصطلاحی را مورد مطالعه قرار می دهد. برای این منظور، توانایی پنج بیمار آلزایمر فارسی زبان مرحله آغازین و میانی در درک عبارات اصطلاحی با یک گروه 10 نفره طبیعی که همگی فارسی زبان، تک زبانه و در گستره سنی و تحصیلات همانند قرار داشتند از طریق اجرای آزمون های توضیح شفاهی و گزینش اجباری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، از یک سو از طریق اجرای آزمون های زبانی درک واژگانی و روانی معنایی، قابلیت زبانشناختی بیماران و از سوی دیگر، با برگزاری آزمون های ترسیم ساعت و رنگ استروپ، قابلیت نظام شناختی اجرایی بیماران به محک آزمون گذاشته شد. تحلیل و جمع بندی داده های حاصل نشان داد که بیماران آلزایمر مرحله آغازین و میانی عملکرد ضعیفی در درک عبارات اصطلاحی داشتند. همچنین، عملکرد بیماران آلزایمر مرحله آغازین و میانی در آزمون های ترسیم ساعت و رنگ استروپ دچار اختلال بود و نتیجه آزمون همبستگی، معناداری ارتباط بین عملکرد آنان در آزمونهای سنجش نظام شناختی اجرایی و سنجش درک عبارات اصطلاحی را نشان داد. در آزمون درک واژگانی نیز بیماران آلزایمر عملکرد بسیار خوبی داشتند و نتیجه آزمون همبستگی، نشان از عدم معناداری ارتباط بین عملکرد آنان در آزمون درک واژگانی و آزمون های سنجش درک عبارات اصطلاحی را داشت. همچنین، بیماران آلزایمر در آزمون روانی معنایی عملکرد ضعیفی داشتند و نتیجه آزمون همبستگی نیز نشان داد که بین عملکرد آزمودنی های بیمار در آزمون روانی معنایی و آزمون های درک اصطلاح (توضیح شفاهی و گزینش اجباری)، رابطه معنادار وجود دارد. عملکرد ضعیف بیماران آلزایمر مرحله آغازین و میانی در آزمون های زبانی و سنجش نظام شناختی اجرایی، ارتباط بین عملکرد آنان در این آزمون ها با نتایج آزمون های درک عبارات اصطلاحی و گرایش آنان به پردازش تحت اللفظی عبارات اصطلاحی، موید آنست که مجموعه ای از اختلالات در حوزه پردازش معنایی، نظام شناختی اجرایی و قابلیت های شناختی موجب ضعف عملکرد بیماران در درک عبارات اصطلاحی می گردد. یافته های این پژوهش با نتایج پژوهش های پاپاگنو و همکاران (2003)، پاپاگنو (2001) و راسیگا و همکاران (2008) مطابقت دارد. همچنین این یافته ها، از یک سو همسو با پیش بینی انگاره هایی مانند انگاره فهرست اصطلاحی بوربرو و بل (1973) و پیکربندی واژگانی کاسیاری و تابوسی (1988) می باشد که بر پردازش نخست معنای تحت اللفظی عبارات اصطلاحی پیش از بازیابی معنای مجازی آن تأکید کرده اند و از سوی دیگر، با پیش بینی انگاره دسترسی مستقیم گیبز (1994، 1998، 2000) مغایرت دارد.